Dit komt écht van Jong Groen
Toen ik dit de eerste keer onder ogen kreeg was ik verontwaardigd. Ik dacht immers dat het een beschadigingspoging was door een of andere malafide alt-right trol.
Maar nee hoor, de jongens en meisjes van Jong Groen hadden het echt helemaal zelf bedacht.
Een vervolg-tweet luidde:
“Om de aanwezigheid van impliciet racisme aan te tonen, plaatsten wij op Facebook een #racismebingo. Meteen werd ons punt heel sterk bevestigd: honderden reacties volgden waarin mensen zelfs trots aangaven 'bingo' te hebben.”
Onzin met een cirkelredenering/immunisatiestrategie:
- je poneert een lapidaire stelling bv. ‘XX is een groot probleem in de samenleving’.
- dan zuig je een waanzinnige onderzoeksmethode uit je duim: ‘Al wie niet in de lucht springt, is een XX-ist ‘.
- en dan komt de cirkelredenering: ‘zie je wel, heel veel mensen hebben niet gesprongen, dus XX is een groot probleem in de samenleving’,
- of de immunisatie: ‘veel mensen hebben aanvallend gereageerd op ons onderzoek: dan betekent dat zij heimelijke of onbewuste XX-isten zijn.
Dat mensen wel eens een pijnlijke enkel, knie of heup konden hebben en niet konden springen, wordt in het ‘onderzoek’ niet meegenomen, dat zij niet wilden springen of springen ronduit idioot vonden wordt gerecupereerd of geframed.
De 15 punten getoetst als ‘racisme-indicator’
- Zwarte Piet is traditie
Dat lijkt mij een feit. Je kan vinden dat die traditie in ere moet worden gehouden, dat zij moet worden geamendeerd of afgeschaft, maar iets vaststellen maakt je volgens geen enkele logica een racist.
- Ik wil geen vreemdeling als schoonmaker
Vooringenomenheid? Ik denk het wel. Xenofobie? Erg waarschijnlijk, maar racisme? Het kan, maar is het dat ook wanneer iemand evenmin een Pool, Rus of Roemeen in dienst wil nemen?
- Waar kom je echt vandaan?
Een beetje botte nieuwsgierigheid die geen rekening houdt met 3de, 4de en ondertussen ook 5de generatie ingeweken burgers, met adopties en met inclusief staatsburgerschap. Kan, maar hoeft niet racistisch te zijn.
- We hebben ook goede dingen gedaan in Congo
Alweer een feit, tenzij gezondheidszorg, alfabetisering en infrastructuuruitbouw misdaden tegen de mensheid geworden zijn. Dat veel van dit alles gebeurde met de winstcijfers van de Société Générale voor ogen hoeft geen betoog, maar het verandert niets aan de feitelijkheid van de stelling.
- Als ze het niet goed vinden hier, moeten ze maar terug naar hun eigen land
Wel erg kort door de bocht waarbij het recht ontzegd wordt om kritisch te participeren in het land van aankomst. Kan inderdaad een indicator van racisme zijn.
- All lives matter
Dit een racistische uitspraak noemen is een schoolvoorbeeld van Orwelliaanse Newspeak (genre: peace = war). Black lives matter is poco, All lives matter is racistisch. Gaat het zo’n beetje? Welke levens doen er dan volgens Jong Groen niet toe?
- Er zat eens ‘een zwarte’ op de bus en die sprak geen Nederlands
Hangt af van de context en is daardoor onbruikbaar als indicator. Kan zowel vaststellend als duidend zijn. Het gebruik van het woordje eens is erg onwaarschijnlijk en wijst eerder in de richting van het begin van een mop, die op haar beurt racistisch kan blijken te zijn.
- Ik ervaar ook racisme, want iemand zei eens dat ik wit ben
Zoals het er staat is dit een uitspraak waarvan ik me afvraag of iemand ze ooit in deze vorm geuit heeft. Mocht dat evenwel toch het geval zijn, dan wijst dit m.i. eerder op olympisch lange tenen dan op racisme.
Wanneer de interpretatie van deze stelling eerder moet gezocht worden in het gedachtengoed dat enkel blanken racistisch kunnen zijn: zie later
- De islam is een godsdienst van haat
Zonder hier in een discussie te willen vervallen over de aard en het wezen van de islam, meen ik toch te mogen stellen dat zowel in de geschriften als in de praktijk van deze politieke religie behoorlijk wat argumenten te vinden zijn die deze stelling zo niet ondersteunen, dan toch legitiem voorwerp maken van een debat.
Veel belangrijker is evenwel de vaststelling dat zelfs de meest scherpe islamkritiek niets, maar dan ook niets met racisme te maken heeft.
‘Er wordt hier (bewust?) verwarring gezaaid over enerzijds een religie en anderzijds de aanhangers van dat geloof die allerlei etnische achtergronden hebben. Maar een godsdienst is natuurlijk geen ras, net zo min als een politieke ideologie dat is. Religiekritiek is een fundamenteel recht, geen ziekte. Het wezelwoord ‘Islamofobie’ is bedacht om ons wijs te maken dat je iets mankeert: Zint je iets niet in de islam? Dan ben je een racist. Het is intimidatie, een vorm van semantische afpersing. Men meet ook heel opzichtig met twee maten. Wie hoort er ooit iets over ‘christianofobie’? terwijl er toch heel erg veel christenen worden vervolgd in een groot deel van de islamitische wereld.’ (Pascal Bruckner)
- Het is de schuld van de allochtonen
Los van wat ‘hét’ is, waar de allochtonen schuld aan zouden dragen, is dit een zodanig veralgemenende uitspraak dat ze nauwelijks nog inhoud heeft. ‘Hét’ wás trouwens al de schuld van de sossen, of waren het de tsjeven?😉
In dit geval een duidelijk racistisch bot mes.
- Ze nemen ons werk af
Lange tijd niet meer gehoord. Zegt iemand dit nog. Duidelijk racistisch en weinig geïnformeerd.
- Ze moeten maar Nederlands leren
In de uitspraak zoals zij hier staat zit een hoog eigen schuld, dikke bult gehalte en als dusdanig kan zij best racistisch geïnspireerd zijn. Zonder het woordje ‘maar’ lijkt het mij een evidentie. Nieuwkomers leren best zo snel mogelijk de taal van het land van aankomst. In ieders belang.
- Een leerkracht met een hoofddoek, dat kan toch niet
Neen, dat kan inderdaad niet (buiten de lerares islam).
- Je spreekt wel goed Nederlands voor een allochtoon
Dat kreeg mijn vrouw te horen als Nederlandse op haar werk bij de VDAB (van een jongeman met Marrokaans/Nederlandse roots) Voor de rest: zie punt 3
- Verwijder onze geschiedenis niet
Lijkt mij een zeer legitieme bede. Benader de eigen -en andermans- geschiedenis kritisch, voorzie ze van duiding, maar gom ze niet uit en herschrijf ze niet. Wees ook erg voorzichtig met morele oordelen van nu toe te passen op situaties uit het verleden. Hoe deze oproep een indicator van racisme zou kunnen zijn, ontgaat mij ten enenmale.
Enkele slotbedenkingen
• Men vroeg Confucius wat zijn belangrijkste programmapunt zou zijn als men hem zou opdragen het land te besturen. Hij antwoordde: "De taal zuiveren". De toeschouwers reageerden verbaasd en de filosoof legde uit "Als de taal niet zuiver is, dan is hetgeen gezegd wordt, niet hetzelfde als hetgeen bedoeld wordt. Het gevolg is dat het recht verdwijnt en de mensen in een hopeloze verwarring geraken".
• Racisme is de overtuiging dat mensen in positieve of negatieve zin bepaald zijn door hun behoren tot een bepaald ras;
correcter uitgedrukt, door een reeks (echte of denkbeeldige) eigenschappen die via biologische afstemming verworven zijn en die ze gemeenschappelijk hebben met een groep. (Etienne Vermeersch)
Het gaat dus over een oordeel over onveranderlijke biologische kenmerken. Dit concept uitbreiden tot zijn tegendeel, namelijk het oordelen over eigenschappen die wel veranderlijk zijn zoals godsdienst, politieke of ideologische affiliatie is een newspeakachtige aberratie. Het is een kwak modder in een heldere bron en dient om ideeënkritiek moreel verdacht en uiteindelijk onmogelijk te maken.
Het zgn. cultureel racisme (Lleshi en Blommaert) , maar ook het genetisch verankerd racisme (Bultinck) zorgen er voor dat het recht verdwijnt en de mensen in een hopeloze verwarring geraken.
• Nog zo’n kwak modder in helder water is het idee dat racisme uitsluitend door witte mensen (= de poco term voor blanken*) kan worden beoefend. Sandrine Moponami verwoordde dit standpunt erg helder in de 7de Dag van 7 juni j.l. :”Zwarten hebben geen macht, noch systeem om blanke, sorry, witte mensen te onderdrukken. Dus, een zwarte kan nooit racist zijn. Wij kunnen wel discrimineren, maar nooit racistisch zijn.” Dit ontlokte Assita Kanko een krachtig en alleszeggend: “Wow!”
Eerst wordt het begrip racisme hier eigenmachtig uitgebreid met een machts- en systeem component die er wel mee kan samengaan, maar er op geen enkele manier deel van uitmaakt, dan wordt het verengd en bijeen gedrukt tot het in de ideologische pasvorm past. Ruanda herleid tot een uit de hand gelopen burenruzie!
• Door deze semantische agressie waarbij begrippen worden opgerekt, vermengd en van hun inhoud ontdaan, breng je mensen in een toestand van onverschilligheid of boosheid. Het eerste kan leiden tot een terugtrekken in de eigen bubbel, het tweede tot foert-gedrag: iemand die zichzelf absoluut niet als racist percipieert, maar die dat begrip herhaaldelijk en om de foute redenen naar het hoofd geslingerd krijgt, kan het op de duur gaan koesteren als geuzenterm, met de instelling: ‘dan ben ik maar racist, en dan?’ Hoeft het verder betoog dat dit een eerste stap kan zijn op een hellend vlak dat leidt naar verruwing en verlies van elke nuance en dat merkwaardig genoeg -ook hier- racisme dreigt te verworden tot een containerbegrip.
Naast onverschilligheid en boosheid kunnen interiorisatie en onderwerping natuurlijk ook nog een uitweg bieden. Zowel de vernietigende zelfkritiek van de maoïst als het striemende mea culpa van de flagellant zorgen al tijden voor intens masochistisch genot.
• Zoals Tinneke Beeckman al een paar keer heeft betoogd: dat je opponent een andere mening heeft, staat niet gelijk aan ‘moreel slecht’ net zoals het hebben van dezelfde mening niet gelijk staat aan ‘moreel goed’. Dat is een euvel dat in het Jong Groen lijstje een aantal keer terug te vinden is: 1, 4, 6, 13 en 15, maar dat nog wel meer voorkomt in activistische geschriften. Ik ben er nog niet uit of dit deugdpronken -want dat is het natuurlijk- voortkomt uit de wens om de tegenstander te ontmenselijken en kalt te stellen of om zelf een sport hoger te veroveren op de morele zuiverheidsladder. Een gevaarlijk spel, die morele ratrace: er is altijd wel iemand die morele vlekken vertoont en als die aan de buitenkant al zichtbaar zijn, hoe ziet de binnenkant er dan wel uit? Vast een vijand, die best uitgeschakeld wordt maar ook de vrienden bekijk je best even kritisch: Had die daar niet zus gezegd en die toen niet zo geschreven?
Robespierre was waarschijnlijk een erg eenzaam en uiterst deugdzaam man toen hij dat laatste opstapje besteeg, maar dat was van hout, en hij zou het niet in één stuk verlaten.
Ik hoed mij voor de dictatuur van de zuiveren.
Karl Laurent
26/06/2020
* Wat het gebruik betreft van termen die verwijzen naar het pigment in de huid, probeer ik beleefd te zijn. Als donkergetinte mensen verkiezen niet langer ‘neger’ genoemd te worden, dan zal ik daar met plezier aan tegemoetkomen en zelfs even abstractie maken van Léopold Senghor en al het mooie en emancipatorische dat hij over de ‘négritude’ heeft gezegd en geschreven.
Maar ik verwacht wél wederkerigheid. Wanneer anderen mij komen vertellen hoe ik graag genoemd wil worden, word ik kribbig. Als het over huidskleur gaat, ben ik blank en daar beslis ik zelf over.
